Wykus 2023

W dniach 16 – 18 czerwca 2023 roku odbyły się Uroczystości Wykusowe. W tym roku poświęcone one były 80. Rocznicy powstania Zgrupowań Partyzanckich Armii Krajowej „Ponury”. Tegoroczne Uroczystości objęte zostały Patronatem Honorowym Prezydenta RP Pana Andrzeja Dudy.

Główna część Uroczystości odbyła się w sobotę 17 czerwca na Uroczysku Wykus, na którym od 1957 roku znajduje się kapliczka z wizerunkiem Matki Bożej wybudowana przez żołnierzy Armii Krajowej podkomendnych „Ponurego” i „Nurta”. Wydarzenie rozpoczęło się Mszą Świętą pod przewodnictwem ks. Por. dr Leszka Gralaka oraz Ojca Kazimierza Głaza – Kapelana Okręgu Kielce ŚZŻAK.

W wydarzeniu udział wzięli żołnierze Armii Krajowej na czele ze 102-letnim ppłk. Panem Stefanem Michalczakiem, poczty sztandarowe, Kompania Honorowa Komendy Wojewódzkiej Policji w Kielcach oraz 10. Świętokrzyskiej Brygady Obrony Terytorialnej, instytucje Państwowe, Organizacje społeczne, stowarzyszenia, harcerze i strzelcy.

Przedstawiciele centralnych instytucji obecnych na uroczystościach: Pan Minister Jan Józef Kasprzyk, reprezentujący Prezesa Rady Ministrów, Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, Pani Poseł Agata Wojtyszek, Pan dr Karol Polejowski – Zastępca Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej , Gen. bryg. Maciej Klisz – Dowódca Wojsk Obrony Terytorialnej.

Po Mszy Świętej nastąpiła dalsza część uroczystości. Komenda Wojewódzka Policji w Kielcach przeprowadziła ceremonię wręczenia Honorowej Odznaki Policyjnej im. „Ponurego”, która została ustanowiona na początku lat 90 w porozumieniu ze Środowiskiem Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich Armii Krajowej „Ponury” – „Nurt”. Odznaczenie zostało wręczone przez Nadinspektora Jarosława Kaletę – Komendanta Wojewódzkiego Policji w Kielcach. Wyróżnienia otrzymali: mł. asp. Agata Haluch – Willmann dzielnicowa Komisariatu Policji w Jasienicy, która uratowała życie 3-latkowi wyciągając go ze studzienki oraz asp. Tomasz Krężołek i sierż. Kamil Klauziński z Komisariatu Policji w Morawicy, którzy uratowali 12- latka z płonącego budynku.

Następnie głos zabrali: Pan Minister Jan Józef Kasprzyk, reprezentujący Prezesa Rady Ministrów, Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych oraz Pan dr Karol Polejowski – Zastępca Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej.

Organizatorzy otrzymali również listy kierowane przez: Pana Mateusza Morawieckiego – Prezesa Rady Ministrów, Pana Mariusza Błaszczaka – Wiceprezesa Rady Ministrów, Ministra Obrony Narodowej oraz Pana Jarosława Kaczyńskiego – Prezesa Prawa i Sprawiedliwości.

W dalszej części uroczystości zasłużonym działaczom wręczono przyznane odznaczenia: Pro Patria (odznaczenie wręczył Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Pan Jan Józef Kasprzyk), Medal za Zasługi dla Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej (odznaczenie wręczył Wiceprezes ZG ŚZŻAK Pan Rafał Obarzanek oraz Skarbnik ZG ŚZŻAK Pan Maciej Jarosiński) oraz Medal za Zasługi dla Związku Żołnierzy Wojska Polskiego – odznaczenie wręczył Ojciec Kazimierz Głaz.

Na koniec wydarzenia nastąpiło odczytanie Apelu Pamięci oraz wykonana została Salwa Honorowa przez Kompanię Honorową Komendy Wojewódzkiej Policji w Kielcach. Ostatnim punktem sobotniego programu było złożenie wiązanek przy Kapliczce Wykusowej.

Uroczystości Wykusowe 2023 organizowane były przez Środowisko Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich Armii Krajowej „Ponury” – „Nurt”, Obwód Świętokrzyski Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej przy wsparciu: Komendy Wojewódzkiej Policji w Kielcach, 10 Świętokrzyskiej Brygady Obrony Terytorialnej, Delegatury Instytutu Pamięci Narodowej w Kielcach, Nadleśnictwa Suchedniów, Centrum Przygotowań do Misji Zagranicznych, Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego, Muzeum Historii Polski, Powiatu Starachowickiego, Miasta i Gminy: Starachowice, Bodzentyn, Wąchock, Związku Harcerstwa Polskiego, Stowarzyszenia Siekierno Nasza Ojczyzna, ZS Strzelec.

Na terenie Opactwa Cystersów w Wąchocku można było także obejrzeć wystawę wielkoformatową poświęconą powstaniu Zgrupowań Partyzanckich Armii Krajowej „Ponury”, odsłoniętą dzień wcześniej.

Pełną relację, obejmującą również pozostałe dni uroczystości Wykusowych 2023 r. udostępniamy za stroną ŚZŻAK.

Relacja Rafała Obarzanka, Wiceprezes ZG ŚZŻAK
Fot. Piotr Hrycyk