Uroczystości 82. rocznicy przekształcenia ZWZ w AK

Uroczystości 82. rocznicy przekształcenia ZWZ w Armię Krajową rozpoczęło złożenie kwiatów pod pomnikiem gen. Stefana Roweckiego „Grota” – komendanta głównego ZWZ i pierwszego dowódcy AK. 

Dalsza, centralna część obchodów odbyła się przed pomnikiem Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej, w asyście wojskowej i pocztów sztandarowych organizacji kombatanckich. Odegrany został Mazurek Dąbrowskiego. 

Udział w uroczystościach rocznicowych wziął p.o. Prezesa ZG ŚZŻAK por. hm. Janusz Komorowski. W tym szczególnym dniu Prezes ZG ŚZŻAK otrzymał pismo Dowódcy Wojsk Obrony Terytorialnej gen. bryg. Krzysztofa Stańczyka z podziękowaniami dla wszystkich żołnierzy, za gotowość do poświęceń i wypełnienie wojskowej przysięgi.

Na wstępie szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk wręczył akty powołania nowym członkom Rady ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych – płk. dr inż. Leonardowi Kapiszewskiemu, płk. dr inż. Czesławowi Lewandowskiemu oraz kpt. Jerzemu Mindziukiewiczowi.

W trakcie uroczystości do zebranych przemówili: szef UdsKiOR Jan Józef Kasprzyk, Marszałek Senatu Małgorzata Kidawa-Błońska, Wiceszef MON Stanisław Wziątek. Odczytany został także list od marszałka Sejmu Szymona Hołowni.

Historię powołania Armii Krajowej przypomniał por. hm. Janusz Komorowski, p.o. Prezesa ŚZŻAK: Zgromadziło się w niej wszystko, co najlepsze w Polsce – młodzież męska i żeńska – duma i przyszłość narodu. Armia bez nazwisk, bez żołdu, bez mundurów i nie raz bez jedzenia. Armia szalona swą odwagą, męstwem i poświęceniem. Armia, która nie śpiewa, ale i nie płacze – powiedział.

Przypomniał także słowa wiersza pt. „Armia Krajowa”, będącego nieoficjalnym hymnem środowisk żołnierzy AK, napisanego w 1964 r. przez Zbigniewa Kabatę „Bobo” – oficera AK, żołnierza oddziału partyzanckiego „Jędrusie”, w Aberdeen w Szkocji, gdzie m.in. mieszkał po wojnie.

(…) Nas nie stanie lecz ty nie zaginiesz
Pieśń cię weźmie legenda przechowa
Wichrem chwały w historię popłyniesz
Armio Krajowa.

Kolejną częścią obchodów stanowiła Modlitwa w intencji poległych, zmarłych i żyjących żołnierzy Armii Krajowej, którą odmówili biskup polowy Wiesław Lechowicz, ks. płk Wiesław Żydel z Ewangelickiego Duszpasterstwa Wojskowego, ks. mjr Tomasz Paszko z Prawosławnego Ordynariatu Wojskowego oraz rabin Icchaak Rappaport z Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie.

Po przemówieniach odbyła się ceremonia złożenia kwiatów przed pomnikiem Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej. Złożyli je m.in. kombatanci, członkowie ŚZŻAK, delegacje MON, rządowe i społeczne. Uroczystości pod pomnikiem zakończyło odegranie przez Orkiestrę Reprezentacyjną WP „Modlitwy obozowej”.

Utworzona 27 września 1939 r. Służba Zwycięstwu Polski (SZP) została przekształcona najpierw w 1940 r. w Związek Walki Zbrojnej (ZWZ), a następnie rozkazem Naczelnego Wodza z 14 lutego 1942 r. w Armię Krajową. Proces scaleniowy Armii Krajowej  zjednoczył liczne organizacje konspiracyjne kontynuujące walkę z najeźdźcą niemieckim i sowieckim po klęsce kampanii wrześniowej 1939 r. W skład AK weszło ok. 200 organizacji wojskowych, reprezentujących liczne przedwojenne nurty polityczne, partie, środowiska zawodowe i społeczne. Armia Krajowa reprezentowała całokształt walki narodu polskiego pod okupacją oraz – co podkreślano – miała apolityczny i ogólnonarodowy charakter organizacji.

---

Redakcja, fot. Piotr Hrycyk