Pożegnanie Anny Szyszko-Grzywacz

Pod koniec 1939 r. Anna Szyszko wstąpiła do Związku Wolnych Polaków, organizacji założonej przez Jana Mackiewicza ps. „Konrad”, jako łączniczka i kolporterka w Wilnie i w terenie, pod pseudonimem „Dana”. Od lipca 1944 r., w czasie walk o Wilno, przynależała do Zgrupowania Stopłpecko-Nalibockiego AK w kompanii „Groma”, a w lutym  1945 r. była sanitariuszką w oddziale AK Sergiusza Kościałkowskiego ps. „Fakir”. 

W 1945 r. w wieku 22 lat została aresztowana przez NKWD w Wilnie i skazana za działalność w Armii Krajowej na 20 lat robót katorżniczych. Przeszła przez więzienie na Łukiszkach, potem moskiewskie Butyrki i Łubiankę, by trafić do łagru w Workucie. Kolejne piekielne kręgi życia obozowego, w którym musiała wywalczyć swoje miejsce jako kobieta i – mimo wszystko – przeżyć, opisuje w książce „Łagierniczka. Wspomnienia z Workuty 1945–1956”, będącej zapisem kobiecych losów w świecie sowieckiego Gułagu. 

W książce znajdują się również archiwalne fotografie z Workuty, wykonane w latach 50. przez Bernarda Grzywacza – męża Autorki, którego poznała w łagrze, także żołnierza wileńskiej AK, oraz autora książki „Krąg Workuty” wydanej w 2004 r. 

W 1956 r. na mocy odwilży w ZSRR, 3 lata po śmierci Stalina, po 11 latach piekła sowieckich więzień i łagrów, została zwolniona i wróciła wraz z mężem do Polski. 

W marcu tego roku Pani Hanna Szyszko-Grzywacz obchodziła uroczystość 100. rocznicy urodzin. Relację z tej rodzinnej uroczystości zamieściliśmy w numerze marcowym BI. Uczestniczyła w niej delegacja ZG ŚZŻAK i Biuletynu Informacyjnego.

W lipcowym BI zakończyliśmy publikację 3-częściowego cyklu niepublikowanych dotąd wspomnień Pani Anny z okresu okupacji sowieckiej i niemieckiej oraz walki w wileńskiej konspiracji w latach 1939-1945. Materiały te uzyskaliśmy dzięki uprzejmości i pomocy córek Pani Anny – Pani Bogusławy Matuszewskiej i Pani Barbary Grzywacz, mieszkającej na stałe we Włoszech, która wyszukala fotografie dla „Biuletynu” z rodzinnego archiwum. – Całe lata trwało namawianie Mamy, by przerwała milczenie i podzieliła się swymi tragicznymi wojennymi przeżyciami – powiedziała p. Bogumiła. Dotyczyło to zarówno opublikowanych w BI wspomnień z konspiracji, jak i ich kontynuacji, zawartych w wydanej w tym roku, wspomnianej wyżej książce.

W czwartek 10 sierpnia 2023 r. w Katedrze Polowej Wojska Polskiego przy ul. Długiej w Warszawie miała miejsce uroczysta Msza Święta za duszę p. Anny Szyszko-Grzywacz, po czym w asyście wojskowej prochy zostały złożone obok zmarłego w 1993 r. męża Bernarda Grzywacza, na cmentarzu na Powązkach Wojskowych. 

W ceremonii pożegnania uczestniczyła rodzina zmarłej oraz przedstawiciele ŚZŻAK, MON i redakcji „Biuletynu Informacyjnego”. Szczególną osobą obecną na uroczystości była Pani Wanda Kiałka z d. Cejko
– najbliższa przyjaciółka i „siostra” p. Anny, dzieląca z nią wspólnie losy od czasów konspiracji, poprzez łagry, aż do chwil obecnych, obchodząca również w tym roku Jubileusz 100. urodzin.

W imieniu ZG ŚZŻAK i redakcji BI składamy wyrazy współczucia i otuchy Rodzinie i Bliskim Pani Anny. Jej życie jest świadectwem niezłomności, symbolem głębokiego patriotyzmu i oddania Służbie na rzecz Ojczyzny – które pozwoliły przetrwać nieludzkie lata okupacji i katorgi sowieckiego Gułagu. 

Cześć Jej Pamięci!