Ulica Zielna 40 w Warszawie – główny punkt odpraw dowództwa Kedywu Okręgu Warszawa AK 

Odsłonięcie tablicy pamiątkowej na budynku PAST-y

W poniedziałek 23 stycznia 2023 r. o godz. 14.00 w 80. rocznicę powołania Kierownictwa Dywersji „Kedyw” Armii Krajowej, przed gmachem PAST-y przy ul. Zielnej 39 w Warszawie nastąpiło uroczyste odsłonięcie tablicy pamiątkowej na budynku „PAST-y”. Tablica poświęcona została dowódcom warszawskiego okręgu Kedywu: majorowi Jerzemu Lewińskiemu ps. „Chuchro” i podporucznikowi Józefowi Rybickiemu ps. „Andrzej”, których główny punkt odpraw znajdował się w nieistniejącym już budynku przy Zielnej 40 (naprzeciwko PAST-y).

W latach 1943-1944 w budynku przy ul. Zielnej 40 w Warszawie znajdował się główny punkt odpraw dowódców Kedywu Okręgu Warszawa Armii Krajowej. Dowodził nim organizator i od listopada 1942 r. dowódca Kedywu Okręgu Warszawa AK, mjr Jerzy Antoni Lewiński ps. „Chuchro”, a po jego aresztowaniu 6 listopada 1943 r.,  ppor. dr Józef Roman Rybicki ps. „Andrzej”.

Kierownictwo Dywersji „Kedyw” –  wydzielony pion Armii Krajowej przeznaczony do prowadzenia akcji bojowych i dywersyjnych – powołał do życia 22 stycznia 1943 r. dowódca AK płk Stefan Rowecki „Grot”. Brawurowe akcje Kedywu stały się legendą Polski Podziemnej. „Kedyw” był odpowiedzią Polskiego Państwa Podziemnego na szalejący terror niemiecki.

Tablicę odsłonili dr Tomasz Łabuszewski, dyrektor warszawskiego Oddziału IPN oraz Hanna Rybicka, córka ppor. Romana Rybickiego. W wydarzeniu uczestniczyli również: Adam Siwek, dyrektor Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN, burmistrz i zastępca burmistrza Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy, przedstawiciele Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych, Służby Ochrony Państwa, Żandarmerii Wojskowej, Fundacji Polskiego Państwa Podziemnego, Światowego Związku Żołnierzy AK i innych organizacji oraz media. Pamiątkową tablicę poświęcił kapelan SOP por. ks. Piotr Zamaria. Fundator: Oddziałowe Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Warszawie.

Goście w redakcji Biuletynu Informacyjnego

Kilka dni po uroczystości mieliśmy zaszczyt gościć w redakcji Biuletynu Informacyjnego Panią Hannę Rybicką, córkę ppor. Romana Rybickiego, dowódcy punktu odpraw Kedywu Okręgu Warszawa Armii Krajowej. Podczas rozmowy podzieliła się z nami wielowątkowymi wspomnieniami o swoim ojcu i jego działalności podczas okupacji oraz swoimi planami wydawniczymi, o czym będziemy informować na łamach Biuletynu w niedalekiej przyszłości. W czasie wojny będąc małym dzieckiem, nie mogła uczestniczyć w walce, ale swe wspomnienia opiera na powojennych szczegółowych relacjach ojca i licznych dokumentach, jakie pozostawił.

Hanna Rybicka jest autorką książek poświęconych Kedywowi Okręgu Warszawskiego AK:
– wydanej w 2022 roku (Wyd. NERITON) pt. „Kedyw Okręgu AK Warszawa. Przyczynki historyczne. Polemiki i wspomnienia”, będącej podsumowaniem wieloletnich działań autorki zmierzających do przywrócenia należnego miejsca w historii żołnierzom Kedywu Okręgu AK Warszawa.
– oraz wcześniejszej z 2007 r. (Wyd. UW) – „Oddział Dyspozycyjny „A” Warszawskiego KEDYWU. Dokumenty z lat 1943-1944”, będącej edycją dokumentów uratowanych przez Józefa Rybickiego „Andrzeja”, szefa Kedywu Okręgu AK Warszawa.

Pod koniec spotkania dołączył do nas dr Andrzej Borcz, goszczący w stolicy autor licznych artykułów w Biuletynie Informacyjnym. Jest on również autorem kompleksowego opracowania monograficznego pt. „Obwód Łańcut SZP-ZWZ-AK w latach 1939-1945” (Wyd. IPN).

Książka Andrzeja Borcza zwyciężyła w plebiscycie „Historia Zebrana” (w głosowaniu internautów) na najlepszą książkę historyczną roku 2020 w kategorii „Okiem badacza”, zorganizowanym przez redakcje Histmag.org i Granice.pl

Dwoje tak znakomitych gości w jednym czasie to niezwykła okazja do bardzo miłej i rzeczowej rozmowy na tematy związane z okupacją i Armią Krajową. Serdecznie naszym gościom dziękujemy.